Globalne wyzwania w erze nowego pokoju oraz wpływ wojny w Ukrainie na sferę życia politycznego i gospodarczego – o tym dyskutowali uczestnicy sesji „Global Challenges in the Era of the New Peace”

Najpierw pandemia COVID-19, a teraz wojna za naszą wschodnią granicą pokazały, że nic nie jest pewne i dane raz na zawsze. Nie można jednak zrezygnować z planowania i budowania przyszłości, niezależnie od tego, jak bardzo jest to utrudnione w niestabilnych czasach.

Jak powiedział Krzysztof Krawczyk, partner CVC Capital Partners, jednej z czołowych firm private equity i doradztwa inwestycyjnego na świecie (w Polsce znanej między innymi z marki Żabka), pandemia była pobudką. Wojna stała się natomiast wezwaniem do działania.

Zakłócenia gospodarcze spowodowane wojną na Ukrainie sprawiły, że konieczne stało się przyspieszenie tego, co przez lata odwlekano, choć było wiadome, że jest nieuniknione. Chodzi o transformację energetyczną, czyli zmianę, która ma odsunąć kraje od silnie zanieczyszczających paliw – mówiła Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego

– Pandemia była czasem przygotowującym do poczucia niepewności w kolejnych kilkudziesięciu latach. Sytuacja geopolityczna i demografia wskazują, że to, co się dzieje obecnie w Ukrainie, zacznie się rozprzestrzeniać. Nie można więc stać bezczynnie – dodał.

Polski przykład

Mark Brzeziński, ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce, podkreślił, że to Rosja dokonała inwazji. Ameryka i Polska natomiast, jak długo to będzie konieczne, będą stały ramię w ramię z broniącą się Ukrainą. Zapowiedział też, że Rosja zostanie pociągnięta do odpowiedzialności. Dlatego powinna zdać sobie sprawę, że wszyscy winni dokonanych w Ukrainie zbrodni zostaną odnalezieni i osądzeni. Dziś jest łatwo, jak zaznaczył, prowadzić śledztwo w tej sprawie, bo są metody pozwalające na szybką i pewną identyfikacje ludobójstwa.

– Pokój zostanie zdefiniowany przez obywateli Ukrainy, dlatego trzeba im pomagać do czasu, aż Rosja i jej wojsko nie zostaną wyparte z terenów tego kraju – stwierdził Mark Brzeziński i odniósł się również do tego, jak naród polski przyjął i pomaga uchodźcom z Ukrainy.

– To niesamowite, gdy na dworcu w Przemyślu, który jest blisko wschodniej granicy, a który przyjął uciekających z Ukrainy przed wojną, pojawił się napis „Tutaj jesteście bezpieczni”. On stanowił symbol ludzkiej dobroci. Pokazał, że świat jest inny – podkreślił.

Valerie Jarrett, dyrektorka generalna i członkini rady Obama Foundation, dodała, że nadzieje szczególnie budzi fakt, iż młodzi ludzie trzymają się wysokich standardów moralnych.

– Młodzi Polacy pokazali się całemu światu jako ci, którzy są gotowi pomagać, a tym samym zmieniać rzeczywistość na lepsze. To stwarza szanse na to, że nasza wspólna obrona będzie skuteczna. I niezależnie od tego, czy mówimy o wojnie, czy o ochronie klimatu, zjednoczymy się i rozwiążemy najważniejsze problemy wspólnie – podkreśliła.

Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego, przyznała, że kiedy jest za granicą i opowiada o sytuacji uchodźczej w Polsce, to nikt jej nie dowierza, że w naszym kraju nie ma obozów dla uchodźców. Zaskoczeniem dla obcokrajowców jest to, że można inaczej przyjmować tych, którzy uciekają przed wojną. To również sprawia, że można myśleć i planować przyszłość, mimo wojny za wschodnią granicą.

Myśleć kolektywnie

David Wengrow, współautor międzynarodowego bestsellera „Narodziny wszystkiego. Nowa historia ludzkości”, podpowiedział, by myśląc o globalnych wyzwaniach, wyciągać lekcje z przeszłości, czyli patrzeć na starożytne imperia. Te nie są najbardziej pożądanym wzorem organizacji na Ziemi. Jak zauważył, historia ludzkości jest liczona w setkach tysiącach lat. Tymczasem imperia to wynalazek ostatnich 3–4 tys. Ich powstanie to okres intensywnej koncentracji przemocy, prowadzącej do ruchów ludzi między krajami. Według niego trzeba temu zapobiegać, nie wolno kontynuować rozwoju imperiów, bo to zagraża ładowi i porządkowi na świecie. I przypomniał, że choć wolność i autonomię uważa się za wartości zachodnie, to są one ważne i obecne też w innych kulturach.

– Musimy zacząć myśleć kolektywnie. W każdym z nas istnieje potencjał, żeby coś zmienić – dodała Valerie Jarrett.

Beata Daszyńska-Muzyczka również podkreśliła, że warto jest wyciągać lekcje z przeszłości, bo – jak zaznaczyła – kryzysy mogą nas nauczyć też czegoś o sobie.

– Kryzys spowodowany pandemią wywołał w nas poczucie niepewności. Ludzie obawiali się o życie i zdrowie swoje oraz bliskich, o zatrudnienie. Nikt nie wiedział, jak świat będzie wyglądał po pandemii. Tymczasem każdy kryzys rodzi nowe możliwości i tak też się stało. Ale na krótko, bo wybuchła wojna w Ukrainie i trzeba było mierzyć się z kolejnym kryzysem. Tym razem okazał się on testem nie tylko dla obywateli Ukrainy, ale dla społeczeństwa Zachodu z zakresu społecznej odpowiedzialności, które musiało zadecydować, jak zareagować na falę migrantów ze Wschodu. Cieszę się, gdy będąc w innych krajach, słyszę słowa wyrażające poparcie dla tego, co zrobiła i robi Polska – opowiedziała Beata Daszyńska-Muzyczka, podkreślając, że kryzys wywołany wojną w Ukrainie położył fundamenty pod jeszcze inny kryzys. Tym razem energetyczny.

Zakłócenia gospodarcze spowodowane wojną na Ukrainie sprawiły, że konieczne stało się przyspieszenie tego, co przez lata odwlekano, choć było wiadome, że jest nieuniknione. Chodzi o transformację energetyczną, czyli zmianę, która ma odsunąć kraje od silnie zanieczyszczających paliw, często dostarczanych tylko przez garstkę głównych producentów, w kierunku źródeł energii niskoemisyjnej, takich jak odnawialne źródła energii i energia jądrowa.

Szczególne znaczenie energetyki

Polska była przygotowana na to, by stawić czoła nowemu wyzwaniu. Kiedy wybuchła wojna w Ukrainie byliśmy w trakcie ważnej inwestycji, jaką była budowa gazociągu Baltic Pipe, prowadzącego do złóż gazu w Norwegii. Pomorze Zachodnie systematycznie wzmacnia swoją pozycję jako główny hub gazowy na południowym Bałtyku. Jako kraj jesteśmy w stanie odbierać skroplony gaz ziemny drogą morską praktycznie z dowolnego kierunku na świecie, co przyczyniło się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego.

To niejedyne inicjatywy, które podejmuje Polska na drodze do uzyskania bezpieczeństwa energetycznego. Inwestuje też w OZE, w tym w panele fotowoltaiczne, wiatraki. Dziś pytaniem, na które szukamy odpowiedzi, dotyczy tego, kiedy pokonamy Putina, a więc jak długo jeszcze potrwa wojna w Ukrainie. Temu celowi, jak podkreśliła prezes BGK, sprzyja transformacja energetyczna.

– Dlatego wszystkie działania powinny być skoncentrowane właśnie na niej, by jak najszybciej doszła do skutku w Europie. To oznacza bezpieczeństwo dla dalszego rozwoju i wzrostu gospodarczego. Zatem jeszcze raz podkreślę, kryzys daje nowe możliwości rozwoju. Tym razem nie tylko Polsce, ale całemu regionowi czy światu. Bo wojna w Ukrainie ma zasięg globalny – powiedziała Beata Daszyńska-Muzyczka, podkreślając, że Polska mimo bliskości Ukrainy wciąż pozostaje atrakcyjnym miejscem do inwestowania. Nadal plasuje się na szczycie rankingów dotyczących miejsc atrakcyjnych i z potencjałem dla inwestorów.

– Zaczęłam od kryzysu, ale skończę na możliwościach. A te stwarza też sztuczna inteligencja, która coraz dynamiczniej się rozwija. Dlatego trzeba powiedzieć wprost, że ona również będzie budować naszą przyszłość. Nie można zapominać jednak o tym, że oprócz możliwości może być powodem problemów. Z jednej strony bowiem, może poprawiać jakość życia, przyspieszając różnego rodzaju analizy. Z drugiej jednak nie można temu narzędziu zbytnio ufać. Dla nas podstawą powinny więc pozostać zasoby i inteligencja ludzka. Trzeba w związku z tym zastanowić się, jak je wykorzystać do budowania świata przyszłości, nie rezygnując przy tym ze sztucznej inteligencji. Nie można bowiem zgubić człowieczeństwa w całym tym procesie – podkreśliła Beata Daszyńska-Muzyczka.

Nie powtórzyć błędu

Jak wynikało z dyskusji, stawka, o którą dziś walczymy, jest wysoka. Jest nią świat, który odziedziczą nasze dzieci i przyszłe pokolenia. Dlatego, według uczestników debaty, trzeba myśleć o koniecznych zmianach na poważnie. Wojna nie może być przeszkodą. Powinna wręcz stanowić motor napędowy. Zwłaszcza jeśli chodzi o pokonanie kryzysu klimatycznego i transformację energetyczną.

– Ameryka wspiera tego rodzaju proces, który nie jest tani. Bierze w nim udział też Polska, stawiając na atom, który będzie alternatywą dla tradycyjnych źródeł energii. To one będą budowały nowy świat, nową przyszłość – ocenił Mark Brzeziński.

Uczestnicy debaty podkreślili, że myśląc o procesie odbudowy Ukrainy czy szerzej rozwoju całej Europy, trzeba zadbać o to, by nie stało się to, co po rozpadzie Związku Radzieckiego, kiedy niektóre kraje zostały w tyle. Istnieje bowiem duże ryzyko, że historia może się powtórzyć. Dlatego trzeba zrobić wszystko, by w budowaniu nowej rzeczywistości każdy miał równe szanse. Do tego potrzebna jest motywacja firm, społeczeństwa, a także ogromne zasoby finansowe. PAO

partnerzy relacji: